İlk YZ Projen Rehberi
Yapay zeka (YZ), artık sadece bilim insanlarının değil, öğrencilerin de keşfetmeye başladığı bir dünya.
İster ortaokulda ol, ister lisede… Biraz merak, biraz araştırma ve doğru yönlendirme ile ilk yapay zeka projenizi kolayca hayata geçirebilirsiniz.
Bu rehberde, kodlama bilgisi minimum olan veya hiç olmayan öğrenciler için uygulanabilir basit, eğlenceli ve öğretici YZ proje fikirleri bulacaksınız.
Neden Yapay Zeka Öğrenciler İçin Önemli?
- 21. yüzyılın temel becerisi: Veri ile düşünmek, algoritmik problem çözmek.
- Üniversiteye hazırlık: AP Computer Science, IB AI projeleri, bilim fuarları.
- Kariyer farkı: YZ’yi erken anlayan öğrenciler, teknolojiyi sadece kullanan değil, şekillendiren bireyler haline gelir.
YZ ile Neler Yapabilirsiniz?
YZ projeleri için illa ki karmaşık yazılım bilgisine gerek yok. İşte basit seviyede başlayabileceğiniz bazı fikirler:
- Chatbot Yapımı (Kod Bilgisi Gerekmez!)
Amaç: Belirli bir konuda (örneğin: kitap önerisi, okul kuralları, motivasyon) cevaplar verebilen basit bir sohbet botu oluşturmak.
Nasıl Yapılır?
- Google Dialogflow veya Microsoft Bot Framework kullanarak “sürükle-bırak” mantığıyla oluşturulabilir.
- Temel İngilizce veya Türkçe ifadeleri tanıması sağlanır.
- Okul sitesine ya da proje sunumuna eklenebilir.
Bonus: Sesli komutlarla çalışması için Google Asistan’a entegre edilebilir.
- Veri Analizi ile Sınıf Anketi Projesi
Amaç: Kendi okulunuzda mini bir anket yapıp, sonuçları YZ ile analiz etmek.
Nasıl Yapılır?
- Öğrencilere bir form gönderin: “En sevilen ders hangisi?”, “Sınav haftasında en çok kullanılan çalışma yöntemi nedir?”
- Verileri Excel veya Google Sheets’e aktarın.
- ChatGPT’ye şu komutları verin:
- “Bu veriden grafik üret”
- “Sınıfın % kaçının ortak tercihi var?”
- Sonuçları tablo ve grafiklerle sunun.
- Yüz İfadelerine Göre Duygu Tanıma (Basit Görsel YZ)
Amaç: Bilgisayar kamerasıyla yüz ifadesini analiz eden mini YZ projesi.
Nasıl Yapılır?
- Teachable Machine (Google) üzerinden yüz ifadelerini “mutlu”, “üzgün”, “şaşkın” gibi etiketleyin.
- Kendi yüzünüzle kayıt yaparak eğitin.
- Modeli çalıştırın: Bilgisayar kameranızdan gelen görüntüye göre duygu tahmini yapar.
Not: Kod bilmeden bile yapılabilir!
- Müzik Öneri Sistemi (Basit Tavsiye Motoru)
Amaç: Öğrenci arkadaşlarınıza müzik önerileri yapan bir sistem kurmak.
Nasıl Yapılır?
- Kendi Spotify dinleme geçmişinizi .csv olarak alın.
- Python ile basit filtreler kullanarak öneriler sunun (yeni başlayanlar için Google Colab + ChatGPT desteğiyle).
- Bonus: ChatGPT’ye şunu yazın: “Bu verilere göre en çok dinlenen türlere öneri listesi oluştur.”
- YZ Destekli Öykü Yazarı
Amaç: Belirli karakterler veya temalarla yeni hikâyeler yazdırmak.
Nasıl Yapılır?
- ChatGPT’ye bir başlangıç paragrafı verin:
- “Kahramanımız uzayda yalnız kaldığında…”
- Komut: “Hikâyeye 3 bölüm ekle, duygusal bir sonla bitir.”
- Yaratıcı yazarlık derslerinde kullanılabilir.
Proje Hazırlarken Dikkat Edilmesi Gerekenler
✅ Veri etiklerini öğrenin: Hangi veriyi kimden aldığınızı belirtin.
✅ Projeyi sunuma dönüştürün: Görseller, açıklamalar, sonuçlar.
✅ Günlük tutun: “Bugün şunu denedim, bu sonucu aldım…” gibi bir ilerleme günlüğü tutun.
✅ Kendinize sorun: “Bu YZ projesi kime ne fayda sağlıyor?”
Öğrencilere Tavsiyeler
- Yalnızca nasıl yapılır? değil, neden yapılır? sorusunu da sorun.
- ChatGPT gibi araçları sadece cevap almak için değil, soru üretmek için de kullanın.
- Kod bilmiyorsanız moral bozmayın — birçok YZ aracı artık no-code veya low-code çalışıyor. (Ama Python gibi bir dili de öğrenmeyi ihmal etmeyin)
Sonuç: Kendi YZ Projeni Bugün Başlatabilirsin
YZ ile tanışmak için üniversite okumayı beklemene gerek yok.
Sadece bir fikir, biraz merak ve bir internet bağlantısıyla senin de bir YZ projen olabilir.
Unutma: Geleceği yazanlar soru sormayı bilenler olacak.
